Melilotus (Melilotus) to roślina wieloletnia należąca do rodziny motylkowatych, które są pożytecznymi roślinami pastewnymi uprawianymi od dwóch tysiącleci. Niektóre grupy gatunków roślin strączkowych są uprawiane jako zioła lecznicze. W prostym dialekcie słodka koniczyna jest zwykle nazywana burkun lub słodką koniczyną. W naturze pokrewne formy traw, emanujące słodkawym aromatem, można znaleźć na pastwiskach łąkowych lub nieużytkach w Azji i Europie.
Opis zioła słodkiej koniczyny
Korzeń trawy nostrzyka wygląda jak wyprostowany pręt. Łodyga ma rozgałęzione pędy. Wysokość krzewów wynosi 0,5-2 m, w zależności od nazwy odmiany. Blaszki liściowe przypominają liście koniczyny w swoim ząbkowanym trójlistkowym kształcie. Kwiaty o barwie białej lub żółtej zbierane są w kwiatostany skupione na wierzchołkach łodyg. Podłużna fasola dojrzewa z zwiędłych kwiatów. Kiełkowanie nasion trwa ponad 10 lat.
Nostrzyk uważany jest za doskonały zielony nawóz. Obecność tej trawy na stanowisku powoduje wzrost jakości gleby i wzbogacenie w azot. Ta roślina pastewna tworzy witaminową masę roślinną, która ma przydatne właściwości mleczne i tuczące.
Wykorzystanie tego zioła można zaobserwować w przemyśle tytoniowym, perfumeryjnym i mydlanym. Wydzielany przez roślinę zapach świeżego siana pozwala na wykorzystanie go w procesach zapachowych i aromatyzujących.
Wielu ogrodników interesuje miododajne właściwości słodkiej koniczyny. Miód zebrany z kwiatów ziela charakteryzuje się słodkawym aromatem wanilii.
Sadzenie słodkiej koniczyny na otwartym polu
Do uprawy nadaje się koniczyna żółta i koniczyna biała słodka. Gatunki te rozmnażane są w sposób generatywny. Gleba do sadzenia może być zupełnie inna. Odpowiednie są zarówno solne bagna, jak i czarnozemy lub gleby bielicowe. Trawa słabo reaguje na kwaśne i podmokłe podłoże w miejscach, gdzie woda gruntowa leży blisko powierzchni. Roślina ma zdolność wchłaniania azotu i wchłaniania wymaganej ilości składników pokarmowych z gleby stałej, dzięki czemu uprawiane nasadzenia koniczyny słodkiej mogą rosnąć również na glebach marginalnych. Ważnym punktem przy uprawie trawy dennej jest dobre doświetlenie terenu.
Przed wysłaniem nasion do gruntu stanowisko jest dokładnie zaorane, jednocześnie wzbogacając je w granulki nawozów potasowych i fosforowych.
Nasiona nostrzyka muszą być rozwarstwione przed siewem. Do tych celów można używać tarek do koniczyny lub wertykulatorów, jeśli są dostępne. Wysiew kultury odbywa się w kwietniu. Wąskie bruzdy są wykopane, gleba jest nawilżona. Nasiona są rozmieszczone od siebie w odległości 45 cm, na wierzchu zasypiają niewielką warstwą ziemi i lekko uderzają w powierzchnię.
Jeśli nasion nie można rozwarstwić, wysiewa się je w glebie zimą. Ze względu na wilgoć płynącej wody i deszcze, okrywa nasienna zmięknie.Pierwsze pędy zaczną pojawiać się wraz z nadejściem wiosennego ciepła. Na południu pod koniec lata na otwartym terenie sadzi się słodką koniczynę.
Pielęgnacja słodkiej koniczyny w ogrodzie
Sadzenie i pielęgnacja słodkiej koniczyny nie jest trudna nawet dla początkującego ogrodnika. Proces kiełkowania trwa około dwóch tygodni. Kiedy pojawiają się dwa mocne liście, sadzonki są przerzedzone, a miejsce jest ostrożnie rozluźnione, usuwając chwasty. Uprawy będą się dobrze rozwijać, jeśli odległość między poszczególnymi krzewami wynosi co najmniej 30 cm.
Roślina jest uważana za odporną na suszę, ale wymaga dodatkowego nawożenia nawozami mineralnymi. Owoce powstają tylko w dwuletnich roślinach, ponieważ młode rośliny kierują wszystkie swoje siły, aby zmaksymalizować wzrost systemu korzeniowego. Ważne jest, aby kołnierz korzeniowy nie zalewał się, gdy topi się śnieg. Podczas kwitnienia roślina przyciąga pszczoły, które gromadzą się, aby zebrać nektar.
Choroby i szkodniki nostrzyka
Wraz z innymi uprawami pastewnymi koniczyna jest narażona na niektóre choroby i ataki owadów. Najgroźniejsze choroby to mączniak prawdziwy, bakterioza korzeni, septoria i żółta mozaika. Rozprzestrzenianie się infekcji grzybiczych spowodowanych złą opieką lub złymi warunkami pogodowymi można zatrzymać za pomocą fungicydów. Mówimy o Fundazolu, Maximomie i innych chemikaliach, które mają podobny efekt. Z mozaiką nie można sobie poradzić.
Do szkodników dennych zaliczamy pluskwy, ryjkowce, palomeny, kraevik, robaki i pluskwy. Opryskiwanie liści i łodyg preparatami owadobójczymi pomaga w zniszczeniu owadów. Ścisłe przestrzeganie zasad płodozmianu, zaprawiania nasion, regularnego odchwaszczania gleby i terminowego traktowania gleby środkami owadobójczymi pozwala zapobiegać inwazji szkodników.
Zbieranie i przechowywanie słodkiej koniczyny
Surowce zbierane są w okresie kwitnienia. Kwiatostany i pędy boczne są cięte sekatorem lub nożycami ogrodowymi. Z nich zbierane są wiązki, które są następnie wiązane pod sufitem w suchym pomieszczeniu z dostępem powietrza. Suszarki elektryczne pozwalają przyspieszyć ten proces. Surowce suszy się w temperaturze 40 ºC. Suszona trawa jest kruszona i przepuszczana przez sito w celu oddzielenia dużych cząstek. Owoce, liście i kwiaty słodkiej koniczyny mają właściwości lecznicze. Gotowe surowce lepiej przechowywać w szklanych słoikach bez dostępu do światła.
Rodzaje i odmiany koniczyny słodkiej ze zdjęciem
W ogrodnictwie uprawia się tylko dwa rodzaje słodkiej koniczyny.
Biały nostrzyk (Melilotus albus)
Nostrzyk biały lub burkun to trawa kiszonkowa o pierzastych blaszkach liściowych, która osiąga wysokość do 1,5 metra. Kwiatostany wyrastają z zatok. Białe kwiaty przypominają skrzydła ćmy. W porównaniu z innymi roślinami miodowymi, biała słodka koniczyna jest zdolna do produkcji nektaru nawet przy suchej pogodzie. W warunkach naturalnych roślina schroni się na nieużytkach, rośnie wzdłuż dróg i pól uprawnych. Najbardziej znane odmiany tego typu to:
- Medet to szybko dojrzewająca syberyjska odmiana, dorastająca do 1,2 m, o grubych, szorstkich łodygach, a także masywnych kwiatach przeplatających się w kwiatostany przypominające cysty. Trawa jest odporna na niskie temperatury, suszę, szkodniki i choroby.
- Szron - odmiana ma skłonność do krzaczastości, posiada zielone, nisko ulistnione łodygi. Końce liści są lekko ząbkowane, bez pokwitania. Pędzle kwiatowe są luźne w białym odcieniu. Ziarna mają kształt elipsy. Roślinę zagrażają zjadające liście wołki;
- Chermasan - wysokość odmiany nie przekracza dwóch metrów. Kultura wyróżnia się grubymi, słabo dojrzewającymi pędami. Długość kwiatostanów nie przekracza 18 cm Fasola jest ciemnoszara;
- Step - odmiana odporna na suszę. Powierzchnia łodyg na dnie krzewu jest naga, a powyżej owłosiona. Grona kwiatowe są luźne. Owoce wyglądają jak żółta fasola z niełupkami. Blaszki liściowe są zaokrąglone bez owłosionego pokwitania. Ich kolor zbliża się do jasnozielonego odcienia.Powierzchnia liści zawiera woskowatą powłokę;
- Volzhanin to jedna z najbardziej odpornych odmian słodkiej koniczyny na wszelkie przeciwności, może rozwijać się na różnych typach gleb. Kultura nie jest w stanie zarażać ani mączniaka prawdziwego, ani wiosennych przymrozków, które często powracają po ustabilizowaniu się majowego upału. Krzewy są średniej długości. Pędy szorstkie w dotyku i lekko rozgałęzione. W okresie dojrzewania powstają ciemne fasole z żółtymi owalnymi niełupkami.
Żółta koniczyna (Melilotus officinalis)
Nostrzyk ma inną, bardziej popularną nazwę - dziki chmiel, mielnicę lub ćmy. Mieszkańcy Białorusi, Ukrainy, Kaukazu i zachodniej Syberii są dobrze zaznajomieni z tą rośliną. Dzikie nasadzenia koniczyny żółtej często występują na skrajach lasów, w pobliżu dróg i pól. Krzewy mają tendencję do rozgałęziania się. Liście są trójlistkowe, podobnie jak wiele innych odmian, ząbkowane na krawędziach. Pędzle uformowane są z małych żółtych kwiatków. Kultura owocuje brązową fasolą, która zawiera owalne, żółtawe niełupki. Dojrzewanie nasion następuje pod koniec lata.
Następujące odmiany zyskały popularność wśród ogrodników:
- Sarbas to odmiana odporna na zimno, wykazująca wysokie plony i odporność na infekcje grzybicze. Pędy trawy mogą szybko odrosnąć po skoszeniu. Nasiona i naziemna część rośliny przyciągają szkodniki;
- Koldybansky to miododajna kultura z grubymi pędami średniej wysokości. Krzewy słodkiej koniczyny Koldybansky słabo gałąź;
- Ishimsky to wczesna odmiana trawy dennej. Szybko dojrzewa i daje bogate zbiory. Długość prostych, gładkich łodyg waha się od 80 cm;
- Kokshetau - hybrydowa forma żółtej słodkiej koniczyny, z liści, z których pozyskuje się miód;
- Omsk - roślina charakteryzuje się żółtymi kwiatami i dużymi owocami. Każdy owoc zawiera dwa niełupki.
Przydatne właściwości słodkiej koniczyny
Właściwości lecznicze
Tkanki trawy nostrzyka zawierają śladowe ilości cymaryny, karotenu, olejków eterycznych i kwasu askorbinowego, glikozydów, garbników, flawonoidów. Kiedy rozkładają się glikozydy, uzyskuje się kumarynę. Jest to substancja o krystalicznej strukturze i zapachu świeżo skoszonego siana.
O przydatności i wyjątkowych właściwościach słodkiej koniczyny ludzie dowiadywali się już w starożytności. Zioło uważane jest za skuteczny środek leczący rany, zatrzymujący procesy zapalne, skurcze oraz oczyszczający organizm ze szkodliwych substancji. Surowce z trawy dennej są stosowane w leczeniu schorzeń układu oddechowego, normalizacji poziomu ciśnienia, bólów głowy, nerwic, problemów ze snem, dny moczanowej, artretyzmu, chorób skóry oraz nieprawidłowego funkcjonowania żeńskich narządów płciowych.
Miód ze słodkiej koniczyny to doskonały środek na bezsenność, bóle głowy, nagłe zmiany ciśnienia krwi, choroby układu oddechowego, stawy i żylaki. Lekarze zalecają przyjmowanie miodu ze słodkiej koniczyny, aby stymulować okres laktacji. Substancje zawarte w miodzie mają działanie moczopędne i przeczyszczające, dlatego wywary i preparaty z nostrzyka są przepisywane na zaparcia i choroby dróg moczowo-płciowych.
Przeciwwskazania
Nie zaleca się stosowania ziela słodkiej koniczyny przy chorobach nerek lub kobietach w pozycji. W przypadku naruszenia dawkowania leku możliwe są przypadki zatrucia. Nadmierne stosowanie surowców wpływa niekorzystnie na aktywność układu nerwowego oraz zaburza skurcz mięśni gładkich. Jeśli zażywasz słodką koniczynę przez długi czas, mogą wystąpić następujące objawy: senność, zawroty głowy, nudności, bóle głowy i napady wymiotów. Najpoważniejsze konsekwencje przedawkowania zioła to zniszczenie ścian wątroby, krwawienie wewnętrzne i porażenie ośrodkowego układu nerwowego. W związku z tym stosowanie surowców musi być ściśle skoordynowane z lekarzem, który doradzi niezbędną dawkę bezpieczną dla organizmu. Umiarkowane stosowanie wywarów, naparów i kolekcji ziół pozwoli poradzić sobie z wieloma chorobami.
